Rối loạn tuần hoàn não đề cập đến một nhóm các tình trạng, bệnh lý và rối loạn ảnh hưởng đến mạch máu và việc cung cấp máu cho não. Nếu các mạch máu não bị tắc nghẽn, dị dạng hoặc xuất huyết, các tế bào não sẽ không nhận đủ oxy, có thể dẫn đến tổn thương não.
I. Nguyên nhân
Rối loạn tuần hoàn não có thể phát triển do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
* Đột quỵ do thiếu máu cục bộ
Những hiện tượng này xảy ra khi cục máu đông hoặc mảng xơ vữa động mạch làm tắc nghẽn mạch máu cung cấp máu cho não. Một cục máu đông, hoặc huyết khối, có thể hình thành trong một động mạch vốn đã hẹp. Tai biến mạch máu não xảy ra khi thiếu nguồn cung cấp máu dẫn đến chết các tế bào não.
* Rách mạch máu não
Một vết rách trong niêm mạc của động mạch cảnh, ở cổ, có thể dẫn đến đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Vết rách cho phép máu chảy giữa các lớp của động mạch cảnh, thu hẹp nó và giảm lượng máu cung cấp cho não. Bóc tách động mạch cảnh hoặc động mạch đốt sống thường liên quan đến chấn thương Tuy nhiên, chúng đôi khi có thể xảy ra một cách tự phát.
* Thuyên tắc mạch
Đột quỵ do tắc mạch là loại đột quỵ do thiếu máu cục bộ phổ biến nhất. Thuyên tắc xảy ra khi một cục máu đông vỡ ra từ nơi khác trong cơ thể và di chuyển đến não để chặn một động mạch nhỏ hơn. Những người bị rối loạn nhịp tim, là tình trạng gây ra nhịp tim không đều, dễ bị tắc mạch hơn.
* Chứng phình động mạch não
Điều này có thể là kết quả của các vấn đề về cấu trúc trong các mạch máu của não. Phình mạch là một khối phồng trong thành động mạch có thể bị vỡ và chảy máu. Máu bị rò rỉ có thể làm hỏng các tế bào não.
* Đột quỵ xuất huyết
Điều này xảy ra khi một phần mạch máu của não bị suy yếu và vỡ ra, khiến máu chảy vào não. Máu bị rò rỉ gây áp lực lên mô não, dẫn đến phù nề, làm tổn thương mô não. Xuất huyết cũng có thể làm cho các bộ phận lân cận của não bị mất nguồn cung cấp máu giàu oxy.
Có hai loại nguyên nhân gât đột quỵ xuất huyết:
- Xuất huyết trong não: Khi một động mạch trong não bị vỡ và chảy máu vào các mô xung quanh.
- Xuất huyết dưới nhện: Khi một mạch máu bị vỡ và chảy máu giữa hai màng bao quanh não.
Các triệu chứng của rối loạn tuần hoàn não bao gồm đột quỵ, cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua, chứng phình động mạch và dị dạng mạch máu.
II. Rối loạn tuần hoàn não nguy hiểm thế nào?
Tại Hoa Kỳ, rối loạn tuần hoàn não là nguyên nhân tử vong phổ biến thứ năm. Vào năm 2020, nó gây ra 48,6 trường hợp tử vong trên 100.000 người, tương đương tổng số 160.264 trường hợp tử vong. Khoảng 87% nguyên nhân gây ra đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ là kết quả của việc thiếu lưu lượng máu đến một phần của não, trái ngược với đột quỵ xuất huyết do chảy máu. Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng chúng có nhiều khả năng ảnh hưởng đến những người trên 65 tuổi. Theo thống kê, năm 2009, 66% những người nhập viện do đột quỵ trên 65 tuổi.
Những người có ít nhất một trong các yếu tố nguy cơ đột quỵ sau sẽ có khả năng bị đột quy cao hơn so với người không có:
- Cholesterol cao
- Huyết áp cao
- Bệnh tiểu đường
- Thừa cân hoặc béo phì
- Hội chứng hồng cầu hình lưỡi liềm
- Tiêu thụ quá nhiều muối
- Hút thuốc
- Căng thẳng
III. Triệu chứng
Các triệu chứng của rối loạn tuần hoàn não phụ thuộc vào vị trí tắc nghẽn và tác động của nó đến mô não. Các sự kiện khác nhau có thể có những tác động khác nhau, nhưng các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau đầu dữ dội và đột ngột
- Liệt một bên cơ thể hoặc liệt nửa người
- Yếu một bên, còn được gọi là liệt nửa người
- Hoang mang và mất phương hướng
- Khó giao tiếp, kể cả nói ngọng
- Mất thị lực ở một bên
- Mất thăng bằng
- Bất tỉnh, ngất
- Mặt xệ xuống
- Yếu cánh tay
- Nói khó
Chăm sóc y tế khẩn cấp là cần thiết nếu bất kỳ ai có các triệu chứng của cơn đau mạch máu não vì nó có thể có những ảnh hưởng lâu dài, chẳng hạn như suy giảm nhận thức và tê liệt.
IV. Các biến chứng của rối loạn tuần hoàn não
Các biến chứng của rối loạn tuần hoàn não có thể phát triển bao gồm:
- Tàn tật vĩnh viễn
- Mất các chức năng nhận thức
- Liệt một phần ở một số chi
- Mất khả năng nói
- Mất trí nhớ
Cũng có khả năng tử vong do biến cố tim mạch nghiêm trọng hoặc không được chăm sóc y tế ngay lập tức.
V. Chẩn đoán sớm
Bất kỳ biến cố mạch máu não nào cũng là một trường hợp cấp cứu y tế và cần liên hệ với các cơ sở y tế trong thời gian sớm nhất để được hỗ trợ. Chẩn đoán sớm là chìa khóa để giảm tổn thương não.
Để chẩn đoán sớm chứng rối loạn tuần hoàn não, bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh của cá nhân và tìm kiếm những khó khăn cụ thể về thần kinh, vận động và cảm giác, bao gồm:
- Thay đổi trong thị giác hoặc các trường thị giác
- Giảm hoặc thay đổi phản xạ
- Chuyển động mắt bất thường
- Yếu cơ
- Giảm cảm giác
Bác sĩ có thể sử dụng:
- Chụp mạch máu não: Bác sĩ sử dụng phương pháp này để xác định bất thường mạch máu, chẳng hạn như cục máu đông hoặc khuyết tật mạch máu. Nó bao gồm việc tiêm thuốc nhuộm vào động mạch để tiết lộ bất kỳ cục máu đông nào và hiển thị kích thước và hình dạng của chúng trên chụp cắt lớp vi tính trục (CAT), CT hoặc máy ảnh cộng hưởng từ (MRI).
- Chụp MRI: Phương pháp này có thể phát hiện ngay cả những cơn đột quỵ ở giai đoạn đầu.
- Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA): Quy trình này diễn ra trong MRI. MRA cho thấy các mạch máu ở cổ và não. Nó có thể giúp phát hiện chứng phình động mạch và tắc nghẽn.
- Chụp CAT: Phương pháp này có thể giúp bác sĩ chẩn đoán và phát hiện đột quỵ xuất huyết vì nó có thể phân biệt giữa máu, xương và mô não. Tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng tiết lộ tổn thương do đột quỵ do thiếu máu cục bộ, đặc biệt là trong giai đoạn đầu.
- Chụp cắt lớp vi tính mạch máu (CTA): Hình thức quét này cho phép các chuyên gia chăm sóc sức khỏe nhìn thấy các mạch máu ở đầu và cổ của một người.
- Điện tâm đồ (EKG hoặc ECG): Điều này có thể phát hiện rối loạn nhịp tim, là một yếu tố nguy cơ của đột quỵ do tắc mạch.
- Chọc dò thắt lưng (vòi cột sống): Điều này có thể giúp phát hiện chảy máu do xuất huyết não. Thủ tục này bao gồm việc loại bỏ dịch não tủy bằng kim.
Nếu gặp bất cứ triệu chứng nào nêu trên, hãy liên hệ ngay với EcoHealth để nhận lịch khám sớm nhất!
 |
Trung tâm Y khoa EcoHealth
Hotline: 1800 888 981 – 0393 888 981 Website: https://ecohealth.vn/ Add: Số 4 ngõ 4 Kim Đồng, Hoàng Mai, Hà Nội |